Van-Bahçesaray Yolunda Çığ Tehlikesi
Son yılların en çetin kışının yaşandığı Van’da, çığ riski nedeniyle günlerdir kapalı olan Van-Bahçesaray kara yolunda kar kalınlığı, kar tünelinin boyunu aştı.
Yüksek dağların yamaçlarından geçen, kışın karla kaplanan Van-Bahçesaray kara yolu, çığ riskinden dolayı 22 Aralık’tan bu yana kapalı tutuluyor.
Kara yolunda 4-5 Şubat 2020’de 42 kişinin hayatını kaybettiği çığ nedeniyle güvenlik önlemlerinin üst düzeyde tutulduğu yolda, “Çığ Tehlikesini Belirleme ve İzleme Komisyonu” üyeleri bölgede kontrollerini sürdürüyor.
Kar kalınlığının yer yer 5 metreyi geçtiği 2 bin 985 rakımlı Karabet Geçidi’ndeki kar tüneli de yağışlar ve fırtınanın etkisiyle kar altında kaldı.
Günlerdir ulaşımın sağlanamadığı, büyük bölümünde metrelerce karın olduğu kara yolu ile kar tünelinin bulunduğu bölge, AA ekibince helikopterden görüntülendi.
“Çığ duvarları ve setler oluşturulabilir”
Çığla mücadele ve alınacak önlemlerle ilgili araştırma yapan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Güvenlik Meslek Yüksekokulu Dr. Öğr. Gör. Bülent Matpay, AA muhabirine, çığın genellikle karın bol yağdığı dik eğimli bölgelerde yaşandığını söyledi.
Bölgenin çığ gerçeğinin göz ardı edilmemesi gerektiğini anlatan Matpay, şöyle konuştu:
“Kar yağışı, eğim koşulları, bitki örtüsünden yoksunluk gibi etmenler çığa neden oluyor. Çığla mücadelede modern teknikler oldukça gelişti. Coğrafi bilgi sistemleri ve uzaktan algılama tekniklerinden faydalanarak çığa duyarlı alanları rahatlıkla tespit edebiliyoruz. Bölgemizdeki heybetli dağların eteklerinde meydana gelen çığ sahalarında önlem almak oldukça pratik ve kolay olabiliyor. Bunun mühendislik yöntemleri var. Avrupa’da da bu yöntemler kullanılıyor.”
Her yıl çığlarla gündeme gelen Van-Bahçesaray yolunda Avrupa’daki önlemlerin benzerinin alınabileceğini belirten Matpay, teraslama, bitki örtüsü bakımından boyu 2 metreyi geçen ağaç formasyonlarının zenginleştirilmesiyle çığın önüne geçilebileceğini dile getirdi.
Matpay, bölgenin en büyük sorunlarından birinin çığ olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Çığ duvarları, setler ve çelikten sağlam tellerle ağlar oluşturulabiliriz. Çığ tünelleri kurulabilir ancak her coğrafya çığ tünelleri için müsait olmayabilir. Bitki örtüsünü de zenginleştirebilirsek çığları azaltabiliriz. Ülkemizde çığlar genellikle ocak ve şubatta meydana geliyor. Fakat iklim değişikliğiyle mevsimde kaymalar oluyor. Kar yağışlarından sonra gelen yağmurlar ve gece sıcaklığının düşmesi, yüzeyde bir buzlanma etkisi oluşturuyor. Bunun üzerine gelen kar örtüsü, donmuş kar tabakası üzerinde akıcı bir nitelik kazanıyor ve çığa neden oluyor.”
Meteorolojinin bu konuda uyarılarının olduğunu ve vatandaşların idari yaptırımları dikkate alması gerektiğini vurgulayan Matpay, “Bahçesaray yolunda da yapılan akademik çalışmalar var. Çığ patikaları bilimsel olarak tespit edilmiş. Buralarda başta tünel olmak üzere diğer önlemler alınabilir. Bahçesaray’a çok yakın Hizan ilçesinde de benzer eğim var ama buranın bitki formasyonu oldukça zengin, haliyle kar kütlesinin aşağı doğru gelmesini engelliyor. Bahçesaray yolunda özel mühendislik çalışmalarıyla tüneller inşa edilebilir, bitki formasyonu zenginleştirilebilir.” değerlendirmesinde bulundu.
